سیستم های اعلام حریق چگونه کار می کنند؟

سیستم ‌های اعلام حریق از حسگرها برای تشخیص آتش‌سوزی ‌های احتمالی، دستگاه‌ های اعلان برای هشدار به خدمات اضطراری و کمک به تخلیه، و پنل ‌های کنترل برای مدیریت تمام اجزای مختلف سیستم استفاده می‌ کنند. هنگامی که یک سنسور اعلام حریق فعال می شود، سیگنالی را به صفحه کنترل مرکزی خود می فرستد، که سپس تیم های واکنش اضطراری را مطلع می کند و دستگاه هایی را برای هشدار به مردم و کمک به تخلیه آنها فعال می کند.

یکی از دوره های بسیار پرطرفدار آموزشگاه فنی البرز، دوره آموزش نصب اعلام حریق در کرج است که هم به صورت مجزا و هم در دوره آموزش برق ساختمان درجه 1 در کرج برگزار و آموزش داده می شود. در این کلاس به صورت کاملا عملی با انواع سیستم های اطفاء حریق آشنا شده و نحوه نصب و راه اندازی آن ها را فرا خواهید گرفت.

انواع مختلف سیستم های اعلام حریق تجاری

دو نوع اصلی از سیستم های اعلام حریق وجود دارد، آنهایی که دارای پنل های هشدار معمولی  ( کانونشنال ) و آنهایی که دارای پنل های هشدار آدرس پذیر هستند.

اعلام حریق کانونشنال

در سیستم های اعلام حریق مرسوم یا سنتی، که به کانونشنال نیز معروف هستند، دستگاه هایی مانند آشکارسازهای دود و حرارت به یک صفحه کنترل مرکزی متصل می شوند که اجزای مختلف سیستم اعلام حریق را نظارت و مدیریت می کند.

اعلام حریق کانونشنال مناطق تحت نظارت را به زون هایی تقسیم می کند که هر زون دارای مجموعه ای از دتکتورهای اعلام حریق خاص خود است. این به سیستم اجازه می دهد تا مکان عمومی آتش سوزی را شناسایی کند، که در هنگام تلاش برای نجات افراد و اموال در ساختمان های بزرگ یا سازه های پیچیده بسیار مفید است.

اعلام حریق های کانونشنال مقرون به صرفه هستند، اما نیاز به تعمیر و نگهداری زیادی دارند و مانند سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر به آسانی مقیاس پذیر نیستند. مهم‌تر از همه، در حالی که سیستم‌ های معمولی به پرسنل اورژانس می ‌گویند که دستگاه آغازگر در کدام منطقه قرار دارد، آنها قادر به تعیین دقیق دستگاه آغازگر خاص و مکان آن نمی باشند.

اعلام حریق آدرس پذیر

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر اغلب به عنوان “سیستم هوشمند” شناخته می شود. زیرا از فناوری های جدید پیشرفته برای قابلیت اطمینان بهبود یافته و کنترل بیشتر کاربر استفاده می کند.

در یک سیستم آدرس پذیر، به هر دستگاه تشخیص حریق یک آدرس منحصر به فرد اختصاص داده می شود که به پنل کنترل اجازه می دهد تا هر دستگاه را به صورت جداگانه شناسایی و با آن ارتباط برقرار کند و مکان خاص دستگاه های تشخیص حریق فعال شده را شناسایی کند نه اینکه فقط یک نشانگر وضعیت برای یک منطقه عمومی ارائه دهد.

انواع دتکتورهای سیستم اعلام حریق

آشکارسازهای (دتکتورها) اعلام حریق یا دستگاه‌ های آغازگر شامل دتکتورهای دود، دتکتورهای حساس به حرارت، ایستگاه‌ های کششی و انواع دیگر حسگرهای اعلام حریق هستند. هدف این دستگاه ها تشخیص وجود آتش سوزی و ایجاد زنگ هشدار برای هشدار به مردم و ساکنین است.

انواع دستگاه های آغازگر مورد استفاده در سیستم های اعلام حریق به تنظیماتی که سیستم در آن نصب شده و محتمل ترین انواع آتش سوزی در آن تنظیم بستگی دارد. به عنوان مثال، برخی از دستگاه های آغازگر برای تشخیص دود یا شعله مناسب هستند، در حالی که برخی دیگر در تشخیص افزایش دما بهتر عمل می کنند.

پنج نوع اصلی آشکارسازهای اعلام حریق که در سیستم‌ های اعلام حریق کانونشنال و آدرس ‌پذیر مورد استفاده قرار می ‌گیرند عبارتند از: نقاط تماس دستی pull-station، آشکارسازهای دود فوتوالکتریک، آشکارسازهای دود یونیزاسیون، آشکارسازهای حرارتی، آشکارسازهای مونوکسید کربن و آشکارسازهای چند سنسوری.

نقطه تماس دستی

نقطه تماس دستی که به عنوان ایستگاه کششی نیز شناخته می ‌شود، دستگاهی است که با دست کار می ‌کند و به ساکنان ساختمان اجازه می‌دهد تا با کشیدن یک دسته یا قلاب به سرعت و به راحتی هشدارهای اضطراری را فعال کنند.

اعلام حریق دستی معمولاً قرمز یا زرد است و در مناطقی نصب می شود که به راحتی در دسترس و قابل مشاهده برای ساکنین ساختمان باشد.

دتکتور دود یونیزه

سیستم های تشخیص دود یونیزاسیون از یونیزاسیون برای تشخیص دود استفاده می کنند. آنها با استفاده از مقدار کمی از Americium-241، یک ماده رادیواکتیو، کار می کنند.

آنها با ایجاد یک جریان الکتریکی یونیزه شده در داخل محفظه دتکتور با استفاده از Americium-241 دود را تشخیص می دهند. هنگامی که دود وارد محفظه می شود، جریان الکتریکی را مختل می کند و زنگ هشدار را به صدا در می آورد.

آشکارسازهای دود یونیزه نسبت به ذرات کوچک دود مانند ذرات حاصل از آتش سوزی بسیار حساس هستند و می توانند آتش را در مراحلی زودتر از انواع دیگر دتکتورهای دود، تشخیص دهند.

دتکتور دود نوری

دتکتورهای دود نوری، که نام دیگر آن ها دتکتورهای فوتوالکتریک می باشد، با تابش یک منبع نور به یک محفظه حسگر و اندازه گیری مقدار نوری که به عقب بازتاب می شود، کار می کنند. هنگامی که دود وارد اتاقک می شود، نور را پراکنده می کند و زنگ هشدار را به صدا در می آورد.

آشکارسازهای دود نوری نسبت به آشکارسازهای یونیزاسیون به ذرات بزرگتر دود حساس تر هستند. آنها با تشخیص دود ناشی از آتش سوزی و موادی مانند تنباکو، کاغذ یا چوب، کار خود را به خوبی انجام می دهند.

این دتکتورها ایمن تر از دتکتورهای یونیزاسیون در نظر گرفته می شوند زیرا از مواد رادیواکتیو استفاده نمی کنند. همچنین کمتر مستعد هشدارهای کاذب ناشی از بخار پخت و پز و دود هستند.

دتکتور حرارت

آشکارسازهای حرارتی معمولاً در مناطقی نصب می شوند که دتکتورهای دود ممکن است کاربردی نباشند، مانند آشپزخانه. دو نوع اصلی آشکارسازهای حرارتی، آشکارسازهای دمای ثابت و آشکارسازهای نرخ افزایش هستند. دتکتورهای دمای ثابت زمانی فعال می شوند که دما در یک منطقه نظارت شده به سطح از پیش تنظیم شده برسد.

از سوی دیگر، دتکتورهای نرخ افزایش زمانی فعال می شوند که سرعت افزایش دما از یک آستانه از پیش تعیین شده فراتر رود. آشکارسازهای نرخ افزایش در مناطقی که افزایش آهسته و پیوسته دما انتظار می رود بسیار مفید هستند.

دتکتورهای حرارتی ترکیبی ویژگی‌ های یک آشکارساز دمای ثابت و یک آشکارساز حرارت افزایش سرعت را ترکیب می ‌کنند. آنها زمانی فعال می شوند که یا دما به یک سطح از پیش تعیین شده برسد یا سرعت افزایش دما از سطح از پیش تعیین شده بیشتر شود.

دتکتور مونوکسید کربن

دتکتورهای مونوکسید کربن (CO) وجود مونوکسید کربن را حس می کنند، گازی بی بو و سمی که با سوزاندن سوخت هایی مانند گاز طبیعی، پروپان، نفت، چوب و زغال سنگ تولید می شود. آنها باید در تمام مناطق خانه و محل کار و همچنین در مناطقی با وسایل سوخت سوز نصب شوند.

دو نوع اصلی از دتکتورهای مونوکسید کربن وجود دارد، دتکتورهای الکتروشیمیایی CO و دتکتورهای بیومتریک CO. آشکارسازهای الکتروشیمیایی CO از یک واکنش شیمیایی برای تشخیص حضور مونوکسید کربن استفاده می کنند در حالی که آشکارسازهای بیومتریک CO از حسگری استفاده می کنند که بر اساس سطح CO در هوا تغییر می کند.

دتکتورهای مونوکسید کربن در ارتباط با سیستم های اعلام حریق برای ارائه هشدارهای اولیه و کمک به تخلیه سریع در هنگام نشت CO کار می کنند. آنها باید به سایر دستگاه های اعلام حریق متصل شوند تا هشدارهای CO محدود به یک اتاق یا منطقه ای نباشد که ممکن است ساکنین قبلاً بیهوش باشند.

ویژگی های سیستم اعلام حریق

برخی از اعلام حریق ها دارای ویژگی های ویژه ای برای بهبود عملکرد و کارایی کلی سیستم هستند. ویژگی های خاص توصیه شده برای سیستم اعلام حریق به نیازهای خاص مشتری و همچنین کدها و مقررات آتش سوزی محلی بستگی دارد.

نظارت از راه دور

بهترین اعلام ‌کننده‌ های حریق دارای قابلیت‌ های نظارت از راه دور هستند که به کاربران امکان می ‌دهد وضعیت سیستم اعلام حریق خود را از هر کجا بررسی کنند، هشدارها را دریافت کرده و برای جلوگیری از حادثه اقدام کنند.

هشدار تخلیه صوتی

برخی از سیستم های اعلام حریق دارای قابلیت صوتی هستند. به این معنی که در هنگام بروز آتش سوزی پیغام صوتی شامل دستورالعمل های مختصر برای ساکنین پخش می کند.

سیگنال دهی بصری

بیشتر سیستم ‌های اعلام حریق شامل سیگنال‌ های بصری، مانند فلش زدن و علائم خروج اضطراری، برای ارائه اعلان‌ های بصری در مورد شرایط اضطراری آتش ‌سوزی و کمک به تخلیه هستند.

سیستم اعلام حریق هوشمند و نصب سیستم اعلام حریق معمولی باید شامل روشنایی اضطراری باشد.

تشخیص چند سنسوری

آلارم های چند سنسوری از چند آشکارساز برای تشخیص علائم مختلف خطر مانند دود و گرما استفاده می کنند. دتکتورهای چند سنسوری معمولاً گران ‌تر از دتکتورهای تک سنسوری هستند، اما سطح محافظت بالاتری را ارائه می ‌کنند و در کاهش هشدارهای کاذب عالی هستند.

به عنوان مثال، اگر آشکارساز دود یک آلارم چند سنسوری دود را حس کند، ممکن است سیگنالی را به یک سنسور حرارتی ارسال کند که سپس دمای منطقه را اندازه گیری می کند. اگر دما در محدوده خاصی باشد، آشکارسازها سیستم اعلام حریق را فعال می کنند.

مزیت آشکارسازهای چند سنسوری این است که هشدارهای آتش را به همان سرعت آشکارسازهای تک سنسوری اما با آلارم های کاذب کمتر آغاز می کنند.

فلش

برخی اعلام حریق ها  چراغ‌ هایی را فلاش می ‌زنند تا ساکنان ساختمان را از اضطرار آتش سوزی و نیاز به تخلیه آگاه کنند. این استروب ها توسط کنترل پنل اعلام حریق فعال می شوند.

آنها معمولاً در مکان‌های عمومی پرترافیک ساختمان مانند راهروها، لابی ‌ها و آسانسورها نصب می ‌شوند. این ویژگی مفید به افراد مبتلا به اختلالات شنوایی کمک می کنند تشخیص دهند که یک شرایط اضطراری آتش سوزی وجود دارد.

امیدواریم این مقاله توانسته باشد اطلاعات مفیدی در خصوص سیستم های اعلام حریق به شما داده باشد. شما در وب سایت رسمی آموزشگاه فنی البرز می توانید در حوزه های دیگری نیز، مقالات مفیدی بخوانید. همچنین شایان ذکر است فنی البرز یکی از آموزشگاه برتر در ایران است که طی سال ها با برگزاری دوره های مهارتی مختلف مانند آموزش نصب دوربین مداربسته در کرج ، آموزش نصب آیفون صوتی و تصویری در کرج و … ، نیروی کار زیادی را تعلیم داده و وارد بازار کار کند. در صورت تمایل می توانید با شاره های آموزشگاه تماس بگیرید و از جزئیات برگزاری کلاس ها مطلع شوید.