قطعه شناسی قسمتی مهم در آموزش تابلو برق صنعتی است . در مقاله ی زیر به بررسی فیوزها و قطع کننده های مدار می پردازیم.ابتدا به تعریف فیوزها و قطع کننده های مدار می پردازیم و سپس کاربرد هریک را بیان می کنیم.مقدار گرمایی که در یک مدارمنبع تغذیه تولید می شود وابسته به مقدار جریان کشیده شده توسط بار است.وقتی که یک تکنسین برای یک مدار روشنایی داخلی، کابل نصب می کند، باید به عوامل دیگر مانند جریان حداکثری که کابل می تواند تحمل کند نیز توجه کند.اگر کابل دارای ابعاد مناسب باشد، مقدار گرمایی که در آن تولید می شود ، هنگامی که حداکثر جریان وجود دارد، مینیمم است.با این حال اگر کابل رسانا، بیش از اندازه نازک باشد ، حتما ،بالازدگی گرمایی(overheating) رخ می دهد . همان طور که بسیاری از مواد در مجاورت نزدیک با رسانا ها مثل چوب،کاغذ دیواری ،لانه ی پرندگان اشتعال پذیرند ،اتصالات بد ممکن است سبب آتش سوزی شود.
برای این که از این خطرات جلوگیری شود یک وسیله ی حفاظتی در مدار مورد نیاز است که اصولا از فیوزها و سوئیچ ها برای این کار استفاده می شود.
فیوز چیست
یک فیوز شبیه یک حلقه ی ضعیف از یک زنجیره است.موقعی که در مدار جریان بیش از حد داریم فیوز خراب شده و ذوب می شود و با مدار باز شدن جریان قطع می شود .فیوز خودش را نابود می کند تا مدار در دمای بیش از حد قرار نگیرد.
فیوزهای کاربردی
امروزه انواع مختلفی از فیوزها وجود دارد.جعبه ی نگه دارنده ی فیوز از یک عایق الکتریکی مقاوم، دربرابر آتش ساخته شده است.
دلایل معمول جریان بیش از حد :
1-مدارهای کوتاه(برای مثال وجود سیم های بدون روکش در داخل تجهیزات یا کابل ها )
2-اضافه بار (مثلا وصل کردن وسایل جانبی بیش از حد به پریز برق )).
3- خرابی عایق ها : برای مثال کابل های فرسوده موجب می هادی ها به زمین متصل شوند یا اشیاء فلزی به خطوط نیرو و زمین هم زمان متصل شوند.
بیایید دوباره به گزارش های اولیه در دستور کار نگاهی بیاندازیم.“آتش سوزی در یک مغازه ی شیمی در ولینگتون به دلیل اتصال کوتاه در یک سیم انعطاف پذیر اتفاق افتاد”در آموزش تابلو برق صنعتی باید خاطرنشان کنیم که احتمالا اتصال کوتاه به دلیل شکست در عایق بین 2 رسانا بعد از پیچش و خم شدن های طولانی آن اتفاق می افتد .چنین از کار افتادگی هایی ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد.ازبین رفتگی عایق به دلیل1- فرسودگی2- رد شدن تاریخ انقضا3-گرمای بیش از حد.در چنین مداری فیوز از مدار با خراب شدن خودش محافظت می کند و بدون خسارت قابل توجهی نتیجه ی نرمال حاصل می شود.با این حال ،گاهی اوقات فقط یک شکستگی جزیی در جداسازی عایق های دو رسانا وجود دارد و مدار دارای مقداری مقاومت است.عنصر فیوز یک دستگاه محافظ ساده و مفید است اما حفاظت را با تخریب خودش انجام می دهد.بعد از این کار ،فیوز باید تعویض بشود که این کار نیاز به زمان و جایگزینی مناسب و ابزار مناسب دارد.
قطع کننده های مدار
قطع کننده ی مدار یک سوییچ اتوماتیک است که موقعی که جریان بالاتر از بالاترین مقدار مجاز است باز می شود. زیرا گرمای بیش از حد از مجموعه بلند می شود که موجب می شود مدار باز شود.قطع کننده ی مدار، یک دستگاه برای جریان ایمن ماکسیسمم است.تنظیم آن دقیق تر از فیوز است . عملیات سریع تر است و امکان ریست ان به اسانی و بدون نیاز به ابزار وجود دارد.اگر یک مدار به طور کامل با یک فیوز یا یک قطع کننده ی مدار محافظت شود ،جریان اضافی و بالازدگی دمایی خطرناک به عنوان نتایج اضافه بار،اتصال کوتاه ، مشکلات ارت اتفاق نمی افتد.
گاهی اوقات گرمایش به این دلیل اتفاق نمی افتد که جریان بیش از حد در مدار جاری شده است.در یک تحقیق مشخص شده است ، یک محل اتصال معیوب اغلب در جایی از مدار یافت می شود.هرزمان هادی هایی مانند یک سوئیچ یا پلاگین یا سوکت در یک مدار جمع میشوند ایجاد کردن اتصالات خوب و تمیز در مدار ضروری است.زمانی که یک اتصال معیوب در مدار وجود دارد شارش جریان ادامه پیدا می کند. اگر در سرتاسر تماس پرش یابد یا جرقه بزند .هنگام جرقه زدن، حرارت زیاد می شود و می تواندباعث ایجاد اتش سوزی در مواد قابل احتراق نزدیک خود شود.نکته ی مهمی که در یک تماس معیوب باید بدانیم این است که یک تماس معیوب باعث شارش جریان بیش از حد در مدار نمی شود.و اگر شارش جریان بیش از حد در مدار نداشته باشیم ، فیوز یا قطع کننده ی مدار که محافظان مدار هستند، عمل نخواهند کرد و بالازدگی گرمایی بدون آن که بررسی شود ادامه می یابد.
